Ενώ τα περισσότερα λιποκύτταρα στο ανθρώπινο σώμα αποθηκεύουν ενέργεια, μια μικρή υποομάδα κυττάρων καφέ λίπους κάνει το ακριβώς αντίθετο, δαπανά ενέργεια και παράγει θερμότητα.
Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν πως το μόριο ERRγ δίνει στο καφέ λίπος την «υγιεινότερη» ιδιότητά του ανοίγοντας νέους δρόμους στην θεραπευτική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Cell Reports, ο Ροναλντ Εβανς από το Ιντιτούτο Howard Hughes και συγγραφέας της μελέτης υποστηρίζει ότι «η ανακάλυψη του μορίου όχι μόνο διευρύνει τη γνώση μας για το πως το σώμα ανταποκρίνεται στο κρύο, αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε νέους τρόπους ελέγχου της ποσότητας του καφέ λίπους στο σώμα, με επιπτώσεις στην παχυσαρκία, τον διαβήτη και τη λιπώδη ηπατική νόσο».
Μέχρι και πριν δέκα χρόνια, οι ερευνητές πίστευαν ότι μόνο τα βρέφη είχαν καφέ λίπος στο σώμα τους. Αλλά έκτοτε προέκυψαν πολλές μελέτες που απέδειξαν ότι και οι ενήλικοι έχουν καφέ λίπος, σε ελάχιστες ποσότητες βέβαια, και ως τα άτομα με χαμηλό Δείκτη Μάζας Σώματος τείνουν να έχουν περισσότερο καφέ λίπος. Σε κυτταρικό επίπεδο, τα κύτταρα καφέ λίπους είναι γεμάτα από μιτοχόνδρια που παράγουν ενέργεια.
Ο Δρ Έβανς και οι συνεργάτες του στη μελέτη τους εστίασαν στο γονίδιο ERRγ (σχετιζόμενος με το οιστρογόνο υποδοχέας γάμμα) που είναι πολύ ενεργό στα κύτταρα του καφέ λίπους.
«Μας ενδιέφερε να δούμε τι διατηρεί το καφέ λίπος, ακόμα και όταν δεν εκτίθεται στο κρύο», εξηγεί η Μαριαμ Αχμαντιαμ, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Salk, και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κύτταρα του καφέ λίπους εξέφραζαν το γονίδιο ERRγ διαρκώς και όχι μόνο εις ανταπόκριση του κρύου και τα κύτταρα του λευκού λίπους δεν το εξέφραζαν καθόλου.
Μελετώντας ποντίκια που δεν είχαν το γονίδιο ERRγ και άρα δεν μπορούσα να παράγουν το αντίστοιχο μόριο, όλα τα κύτταρα καφέ λίπους έμοιαζαν με τα λευκά λιποκύτταρα. Επίσης, τα πειραματόζωα δεν μπορούσαν να διατηρήσουν την θερμοκρασία του σώματός τους όταν εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Κι ενώ το 80% των φυσιολογικών πειραματόζωων μπορούσε να διαχειριστεί την πτώση της θερμοκρασίας, όλα τα ποντίκια χωρίς το ERRγ δεν άντεχαν το κρύο.
Ωστόσο, δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων στον μεταβολισμό ή το βάρος.
Στη συνέχεια των πειραμάτων αποκαλύφθηκε ότι, το ERRγ παίζει καθοριστικό ρόλο στο να διατηρεί το καφέ λίπος την ταυτότητά του και την ιδιότητά του να ανταποκρίνεται στο κρύο.
Και εφόσον το γονίδιο ERRγ κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που μπορεί να ταξιδέψει στον πυρήνα του κυττάρου και να ελέγξει κατευθείαν την έκφραση άλλων γονιδίων, οι ερευνητές μελέτησαν και γονίδια διαμεσολαβούνται από το ERRγ στα καφέ λιποκύτταρα. Έτσι εντόπισαν έναν αριθμό γονιδίων που είναι ήδη γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στο καφέ λίπος, αλλά δεν είχαν μέχρι τώρα σχετιστεί συγκεκριμένα με το ERRγ.«Ανακαλύψαμε τους παράγοντες που εμπλέκονται τόσο στην προστασία από το κρύο αλλά και δίνουν στο καφέ λίπος της ταυτότητά του», λέει ο Μάικλ Ντοουνς, ερευνητής στο Salk.
Τέλος, θέλουν να μελετήσουν αν ο ρόλος του ERRγ στο καφέ λίπος τον ανθρώπων είναι ίδιος με αυτόν που παρατήρησαν στα ποντίκια.
Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr
