Ερευνητές του Αντικαρκινικού Κέντρου Hollings του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνα ανακάλυψαν ότι τα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα αντιστέκονται στον θάνατο ελέγχοντας μέρη της διαδικασίας της γήρανσης, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Journal of Biological Chemistry.
Η παρατήρηση αυτή μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση τόσο της διαδικασίας της γήρανσης όσο και στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον καρκίνο.
Η επιστημονική ομάδα του Δρ Μπεσιμ Ογκρετμεν ανακάλυψε ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν ειδικές μεθόδους να αντιστέκονται στον θάνατο από τα φυσιολογικά κύτταρα. Και το κάνουν αυτό προστατεύοντας τις άκρες των χρωμοσωμάτων, που εμπεριέχουν το DNA, από την βλάβη που επιφέρει η διαδικασία της γήρανσης.
Καθώς τα φυσιολογικά κύτταρα γερνάνε, οι άκρες των χρωμοσωμάτων, τα τελομερή δηλαδή, αρχίζουν να αποδομούνται, ένδειξη κυτταρικού θανάτου. Κι ενώ αυτό είναι μια φυσιολογική διαδικασία για τα φυσιολογικά κύτταρα, τα καρκινικά αναπτύσσουν έναν τρόπο προστασίας των τελομερών τους από τη φυσική φθορά, με αποτέλεσμα να καταφέρνουν να επιβιώνουν περισσότερο από τα φυσιολογικά. Η μακροβιότητα των καρκινικών κυττάρων είναι μέρος της διαδικασίας που τους επιτρέπει να εξαπλώνονται σε όλο το σώμα.
Ο Δρ Ογκρετμεν και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν έναν συγκεκριμένο τρόπο που τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν για να αποφύγουν τον θάνατο ανταποκρινόμενα στις βλάβες των τελομερών.
Είναι ήδη γνωστό ότι διάφορα είδη καρκινικών κυττάρων έχουν χαμηλά επίπεδα της πρωτεΐνης p16. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όταν τα τελομερή καταστρέφονται λόγω γήρανσης ή εις αντίδραση στην χημειοθεραπεία, η p16 παίζει ρόλο κυτταρικού λήπτη αποφάσεων, βοηθώντας τα κύτταρα να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν ή απλά θα πεθάνουν.
«Τα τελομερή είναι σαν βιολογικά ρολόγια για τα κύτταρά μας. Στον καρκίνο, αυτά τα βιολογικά ρολόγια είναι χαλασμένα», εξηγεί ο επικεφαλής ερευνητής.
Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι, η p16 γινόταν πολύ σημαντική για τα κύτταρα όταν τα τελομερή τους άρχισαν να φθείρονται. Και όταν συνέβαινε αυτό, η πρωτεΐνη έσπευδε να αναλάβει δράση και να ωθήσει τα κύτταρα να μεγαλώσουν κι άλλο αναστέλλοντας τον κυτταρικό θάνατο.
Για να τεκμηριώσουν την κλινική επίπτωση αυτής της διαδικασίας, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα χημικό ενζυμικό αναστολέα ώστε να προκαλέσουν βλάβες στα τελομερή διαφόρων ειδών καρκινικών κυττάρων, περιλαμβανομένου του πνεύμονα. Ο αναστολέας ABC294640 δρα με τρόπο που εμποδίζει τα καρκινικά κύτταρα να προστατεύσουν τα τελομερή τους, αναστέλλοντας το ένζυμο κινάση σφιγγοσίνης 2. Η αναστολή αυτή φάνηκε να εξαναγκάζει τα τελομερή να αποδομηθούν.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα τελομερή να καταστραφούν και τα καρκινικά κύτταρα να πεθάνουν όταν τα επίπεδα της πρωτεΐνης p16 ήταν μειωμένα ή αυτή ήταν απούσα. Όμως τα καρκινικά κύτταρα με υψηλά επίπεδα της p16 κατάφερναν να επιβιώσουν και να μείνουν βιολογικά ανενεργά, ένδειξη γήρανσης.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που τουλάχιστον ένας μηχανισμός μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πως η γήρανση σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου», λέει ο Δρ Ογκρετμεν.
Επόμενος στόχος της επιστημονικής ομάδας είναι, αφού έχει καταφέρει να καθορίσει τη σωστή δόση για τον αναστολέα ABC294640, να προχωρήσει στον σχεδιασμό μιας κλινικής μελέτης φάσης ΙΙ, με χορήγηση του σε ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.
Η πολυκεντρική μελέτη θα γίνει στο Αντικαρκινικό Κέντρο Hollings, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, το Πανεπιστήμιο του Μεριλαντ, την Κλινική Mayo και άλλα κέντρα.
http://www.in.gr/
