Επηρεάζει η ευλογιά των πιθήκων τα μάτια; «Ναι» απαντά η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (American Academy of Ophthalmology – AAO), προειδοποιώντας πως ο συγκεκριμένος ιός, που εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, μπορεί να προκαλέσει οφθαλμολογικά προβλήματα, που κυμαίνονται από φλεγμονή στην επιφάνειά τους (επιπεφυκίτιδα) έως απώλεια όρασης λόγω εξέλκωσης του κερατοειδούς χιτώνα.
Υπενθυμίζεται πως η ευλογιά των πιθήκων είναι μία ιογενής λοίμωξη που πρωτοεντοπίστηκε σε πρωτεύοντα θηλαστικά το 1958 και στους ανθρώπους το 1970. Εως πρότινος προκαλούσε τοπικές εξάρσεις σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, αλλά εφέτος έχει προκαλέσει πλήθος κρουσμάτων σε δεκάδες χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), έως τις αρχές της εβδομάδας είχαν επιβεβαιωθεί παγκοσμίως 47.652 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου, ενώ είχαν καταγραφεί 13 θάνατοι. Αξίζει δε να σημειωθεί πως σχεδόν το 90% των κρουσμάτων εντοπίζονται σε δέκα χώρες (ΗΠΑ, Ισπανία, Βραζιλία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Καναδάς, Ολλανδία, Περού, Πορτογαλία).
Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, όπως προκύπτει από τον τελευταίο απολογισμό του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), είχαν εντοπιστεί 54 κρούσματα έως τις 25 Αυγούστου 2022.
Υπό τις εξελίξεις αυτές η ΑΑΟ σε ανάλυσή της εξηγεί πώς μπορεί ο ιός που προκαλεί ευλογιά των πιθήκων να φθάσει στα μάτια, τι είδους οφθαλμολογικά προβλήματα έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής στους ασθενείς και τι πρέπει να κάνουν οι πάσχοντες αν αναπτύξουν ενοχλήματα στα μάτια. Ο δρ Αναστάσιος – Ι. Κανελλόπουλος, MD, χειρουργός – οφθαλμίατρος και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, συνοψίζει τα κυριότερα σημεία της συγκεκριμένης ανάλυσης. 
Πώς περνάει ο ιός στα μάτια
Ο ιός που προκαλεί ευλογιά των πιθήκων είναι εύκολο να φθάσει στα μάτια, διότι πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν δερματικό εξάνθημα στο πρόσωπο. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο οφθαλμολογικών εκδηλώσεων. Για να προστατευθούν οι πάσχοντες, πρέπει να εξετάζουν το δέρμα γύρω από τα μάτια για εξάνθημα. Πρέπει όμως να αποφεύγουν να τρίβουν τα μάτια τους ή να αγγίζουν το πρόσωπό τους με τα χέρια, ιδίως εάν έχουν φλύκταινες (εξογκώματα) στα βλέφαρα ή κοντά σε αυτά.
Η μόλυνση των ματιών από τον ιό είναι αρκετά συνηθισμένη. Μελέτες προγενέστερων εξάρσεων στην Αφρική έχουν δείξει ότι ποσοστό έως και 30% των ασθενών με ευλογιά των πιθήκων αναπτύσσουν επιπεφυκίτιδα. Κατά τη φετινή παγκόσμια έξαρση, το αντίστοιχο ποσοστό που έχει αναφερθεί έως τώρα σε πρόσφατη μελέτη είναι πολύ μικρότερο, μόλις 3%.
Η απόκλιση αυτή ίσως οφείλεται στο ότι η φετινή έξαρση παρουσιάζει σημαντικές διαφορές με τις προηγούμενες, όχι μόνο επειδή έχει εξαπλωθεί εκτός Αφρικής, αλλά επειδή προκαλεί και διαφορετικά, συχνά πρωτόγνωρα, συμπτώματα.
Τι προκαλεί και πώς αντιμετωπίζεται. Τα οφθαλμολογικά προβλήματα που έχουν αναφερθεί φέτος στους ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων είναι κοκκίνισμα και εκκρίματα των ματιών, πρήξιμο στα βλέφαρα, φλύκταινες στα βλέφαρα ή γύρω από αυτά, ευαισθησία των ματιών στο φως (φωτοφοβία), πόνος στα μάτια και θόλωμα της όρασης.
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να απειλήσει την όραση, αλλά αυτό συμβαίνει πολύ σπάνια κατά τη φετινή έξαρση. Υπάρχει όμως ενδεχόμενο να μολυνθεί ο κερατοειδής χιτώνας και να δημιουργηθούν πληγές και ουλές που μπορεί να επηρεάσουν την όραση, σύμφωνα με αναφορές κατά τις προγενέστερες εξάρσεις στην Αφρική.
Η ΑΑΟ τονίζει πως αν ένα άτομο έχει διαγνωστεί με ευλογιά των πιθήκων και εκδηλώσει πόνο ή άλλο σύμπτωμα στο μάτι του, πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με έναν οφθαλμίατρο. Αν και δεν υπάρχουν ειδικά φάρμακα για τις οφθαλμοπάθειες από την ευλογιά των πιθήκων, ο οφθαλμίατρος μπορεί να χορηγήσει αντιιικά φάρμακα, αντιβιοτικά ή αντιφλεγμονώδη για να αντιμετωπίσει τις σοβαρές οφθαλμικές εκδηλώσεις.
Αν τα συμπτώματα είναι ήπια, χωρίς πόνο ή θόλωμα της όρασης, και σε συμφωνία με τον οφθαλμίατρο, ο ασθενής μπορεί να δοκιμάσει να ενυδατώνει τα μάτια του με τεχνητά δάκρυα, για να καταπραΰνει τον ερεθισμό και το κοκκίνισμα. Η χρήση ψυχρών τεχνητών δακρύων (από το ψυγείο) μπορεί να είναι ακόμα πιο δραστική έναντι της ενόχλησης.
Αν τα βλέφαρα είναι πρησμένα, δοκιμάστε ψυχρά επιθέματα (κομπρέσες με παγωμένο νερό), διατηρώντας τα μάτια σας κλειστά. Οι κομπρέσες πρέπει να απολυμαίνονται έπειτα από κάθε χρήση, για να μη μολυνθούν και άλλα άτομα στο σπίτι.
Οι ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων και ενοχλήματα στα μάτια δεν πρέπει να φορούν φακούς επαφής, ούτε μακιγιάζ ματιών έως ότου αναρρώσουν.
Η καλύτερη θεραπεία, όμως, είναι η προστασία από την ευλογιά των πιθήκων. Η ΑΑΟ συνιστά στους πάσχοντες να μένουν στο σπίτι έως ότου υποχωρήσει εντελώς το δερματικό εξάνθημά τους ή όσον καιρό συστήσει ο θεράπων ιατρός.
Μέτρα προστασίας
Οσον καιρό είναι μεταδοτικοί, πρέπει να αποφεύγουν να μοιράζονται με άλλα άτομα αντικείμενα όπως πετσέτες, σεντόνια, ρούχα, ποτήρια και μαχαιροπίρουνα. Δεν πρέπει να αγγίζουν το πρόσωπό τους ούτε να τρίβουν τα μάτια τους. Πρέπει επίσης να σαπουνίζουν σχολαστικά και να απολυμαίνουν συχνά τα χέρια τους.
Αντίστοιχα, οι φροντιστές των ασθενών με ευλογιά των πιθήκων, πρέπει να φορούν γάντια και να αποφεύγουν την άμεση επαφή με το δέρμα και με τα προσωπικά είδη τους.
«Παρά το γεγονός ότι ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες στις περιοχές όπου ήταν ενδημικός, οι ιατρικές έρευνες για τη νόσο ήταν λιγοστές και υποχρηματοδοτούνταν» τονίζει ο δρ Κανελλόπουλος.
«Η παρούσα παγκόσμια συρροή κρουσμάτων υποδηλώνει ενδεχόμενες αλλαγές στη βιολογία του ιού, στην ανθρώπινη συμπεριφορά ή και στα δύο. Είναι επομένως σημαντικό να βρισκόμαστε όλοι σε εγρήγορση και να τηρούμε τις οδηγίες προστασίας και αντιμετώπισης που εκδίδουν οι υγειονομικές Αρχές».
https://www.vita.gr/
