Ελληνικά νησιά σε στρατηγική τοποθεσία στο χάρτη της Μεσογείου αναζητούν ιδιοκτήτη
Το ενδιαφέρον υπήρχε. Και ίσως υπάρχει μέχρι και σήμερα. Ελληνικά νησιά σε στρατηγική τοποθεσία στο χάρτη της Μεσογείου αναζητούν ιδιοκτήτη. Ωστόσο οι πολυδαίδαλες διαδικασίες αδειοδότησης και νομιμοποιήσης εκτάσεων και εγκαταστάσεων, τις περισσότερες φορές τοποθετούσε την επιθυμία των φερέλπιδων επενδυτών στη λήθη.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπίρης
Ονόματα μεγιστάνων είδαν πολλές φορές το φως της δημοσιότητας. Εμίρηδες, οι οποίοι ήθελαν να τοποθετήσουν τα πετροδόλαρά τους σε κάποιο ελληνικό παράδεισο ή επιχειρηματικοί κολοσσοί, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν για τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων ήταν μερικοί μόνο από εκείνους που έδειξαν τη ζωηρή θέλησή τους να ζήσουν για λίγο το ελληνικό όνειρο με επιρροές Λας Βέγκας. Ωστόσο, το ελληνικό Λας Βέγκας παρέμεινε και παραμένει ανεκπλήρωτο. Οι καλλίπυγες κυρίες, συνοδοί ολιγαρχών του πλούτου, φύλαξαν και πάλι τις ακριβές τους τουαλέτες στις ντουλάπες και τα ανεκτίμητα κοσμήματά τους στις θυρίδες, αδημονώντας για τη στιγμή που η Ελλάδα θα απελευθερώσει τη διάθεση των μικρών της παραδείσων.
Τα πολυτελή γιωτ άλλαξαν ρότα, τη στιγμή που κατευθύνονταν προς την Ελλάδα, καθώς βρήκαν μπροστά τους το τείχος της ελληνικής γραφειοκρατίας και της έλλειψης πολιτικής βούλησης σε ό,τι αφορά στην εκμετάλλευση των νησίδων μας. Κι αν κάποιος προστρέξει στα χιλιάδες δημοσιεύματα περί πώλησης ελληνικών νησιών, θέλοντας να ζήσει το δικό του μικρό όνειρο, ίσως να αναρωτηθεί στο τέλος εάν όλες αυτές οι αναφορές είχαν ρεαλιστική βάση ή απλά ταξίδευαν στη σφαίρα του φανταστικού κάποιων δεξιοτεχνών του Real Estate, ολιγαρχών που θέλησαν να κάνουν επίδειξη ισχύος, προβάλλοντας τη διάθεσή τους για επενδύσει, αναφορές κρατικών παραγόντων που ήθελαν να προβάλουν και να προβληθούν ή απλά αποκυήματα της δημοσιογραφικής δημιουργικότητας.
Το... παραδεισένιο Σπαλαθρονήσι
Ένα από αυτά τα… παραδεισένια νησιά είναι και το Σπαλαθρονήσι. Το νησί, το οποίο ανήκει μεταξύ άλλων και σε οικογένεια γνωστού δικηγόρου, βρέθηκε κάποια στιγμή στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η εταιρεία real estate, Myrto Antiques House, ανέλαβε τη διαδικασία προώθησης του νησιού μέσω δημοπρασίας, για την έκταση γης που βρίσκεται στο σύμπλεγμα Σπαλαθρονήσια, εκτάσεως 103.782 τ.μ., και βρίσκεται σε απόσταση μόλις 500 μέτρων από την ακτή της Σιθωνίας στη Χαλκιδική.
«Σε ό,τι αφορά το Σπαλαθρονήσι, είχαμε σε πρώτο στάδιο επιτυχημένη δημοπρασία. Ήρθαν αγοραστές να πάρουν ελληνικά νησιά σε υψηλές τιμές. Το πιο σημαντικό εμπόδιο ήταν η ύπαρξη ενός ΦΕΚ, το οποίο ορίζει ότι για να πάρει κάποιος άδεια ανέγερσης ξενοδοχείου σε ένα νησί, το οποίο είναι ακατοίκητο, δεν μπορεί να έχει έκταση κάτω από 500 στρέμματα», σημειώνει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Myrto Antiques House, Σταύρος Μυρωνίδης.
«Έτσι, αντί να μπορούμε να εκδώσουμε άδεια για ανέγερση μικρής έκτασης ξενοδοχειακής μονάδας, ώστε να έχουμε όφελος ως χώρα, και παράλληλα να ανοίξουν θέσεις εργασίας με πολλαπλά οφέλη για τον τουρισμό, αποκλείουμε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Το αποτέλεσμα είναι να αποθαρρύνουμε τουλάχιστον τους μισούς αγοραστές, οι οποίοι θα επιθυμούσαν να επενδύσουν στη χώρα μας. Παράλληλα, δεχτήκαμε αρκετές επιθέσεις, ακόμα και από ρωσικές εφημερίδες, ενώ είδαμε περί τις 3.000 δημοσιεύσεις, οι οποίες ανέφεραν ότι αν κάποιος πάρει το συγκεκριμένο νησί θα πληρώνει αρκετά εκατομμύρια το χρόνο σε φόρους. Το δικό μας λάθος ως χώρα είναι ότι νοικιάσαμε τα νησιά μας σε έναν εμίρη για 50 χρόνια με τίμημα 7.000.000 ευρώ. Εάν τα πουλούσαμε όμως, κάθε φορά που τα νησιά θα άλλαζαν χέρια θα εισπράτταμε πολλά περισσότερα χρήματα από φόρους», λέει ο ιδιοκτήτης του γραφείο Real Estate.
Όπως λέει ο ίδιος, κατά κύριο είμαστε ανέτοιμοι να δεχθούμε επενδυτές, οι οποίοι προτίθενται να χτίσουν στα ελληνικά νησιά. «Γεγονός όμως είναι ότι δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία να χτίσει κάποιος ξενοδοχείο σε αυτά τα νησιά. Είναι στην πραγματικότητα σαν να καλούμε κάποιον ολιγάρχη να τα αγοράσει αποκλειστικά και μόνο για να χτίσει την ιδιωτική του βίλα, χωρίς περαιτέρω όφελος για την Ελλάδα».
Κατά τον κύριο Μυρωνίδη το ενδιαφέρον τόσο για το Σπαλαθρονήσι, όσο και για ένα ακόμα νησί, το Φιδονήσι παραμένει. «Υπάρχουν επενδυτές, οι οποίοι επιθυμούν να χτίσουν, γνωρίζοντας όμως ότι δεν επιτρέπεται η δημιουργία ξενοδοχείου. Το Φιδονήσι για παράδειγμα – βρίσκεται στην Καβάλα - ήταν προς πώληση και είχαμε υποψήφιους αγοραστές. Με αφορμή το γεγονός έστειλα αίτηση σε συγκεκριμένο υπουργείο για να μπορέσουμε να εκδώσουμε άδεια ξενοδοχείου. Παρόλ’ αυτά επειδή βρισκόμαστε τότε στο κατώφλι των ευρωεκλογών δεν προχώρησε το θέμα. Το πρόβλημα μεταξύ άλλων είναι, ότι για να βγάλει κάποιος άδεια ξενοδοχείου, πρέπει να την εκδώσει ονομαστικά. Επομένως πρέπει να καταθέσει με τη μελέτη μία ακριβή άδεια, για την οποία μπορεί να χρειαστεί να πληρώσει ακόμα και 100.000, χωρίς να γνωρίζει αν θα έχει το δικαίωμα ανέγερσης ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων».
Η τιμή έναρξης για το Σπαλαθρονήσι ήταν 10.000.000 ευρώ. Μάλιστα, υπήρξε ενδιαφερόμενος επενδυτής διατεθειμένος να προσφέρει αυτό το ποσό, προερχόμενος από τη ρωσική αγορά. Το Σπαλαθρονήσι ανήκει σε ελληνικές οικογένειες από τις αρχές του 1.900. Συγκεκριμένα, ποσοστό ιδιοκτησίας μοιράζεται ανάμεσα σε τέσσερις διαφορετικούς ανθρώπους.
Σε ό,τι αφορά το Φιδονήσι, έκτασης 160 στρεμμάτων, η τιμή πώλησης αυτή τη στιγμή είναι 3.500.000 ευρώ, ενώ πρόκειται επίσης για εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία.
Πηγή υπ. Οικονομικών: «Οι αγοραπωλησίες θα γίνονται μέσω διακρατικών συμφωνιών
Σχολιάζοντας το θέμα, πηγή του υπουργείου Οικονομικών, αναφέρει ότι όλες οι κινήσεις αγοραπωλησίας νησιών διακόπτονται οριστικά και μέχρι νεωτέρας. Κι αυτό γιατί όπως επισημαίνει θα τεθούν στο εξής αυστηροί περιβαλλοντικοί όροι.
Επισημαίνει μάλιστα ότι στο εξής κάθε κίνηση για αγορά ή μακροκρόνια μίσθωση ελληνικού νησιού, θα γίνεται μέσω διακρατικών συμφωνιών. «Όταν ένα κράτος επιθυμεί να προβεί σε κάποια επένδυση και αφού συμφωνήσει η Ελλάδα μαζί του για τους όρους και τα ανταλλάγματα, τότε και μόνο θα εξελίσσεται η διαδικασία», σημειώνει η πηγή.
Ο Σκορπιός του Ωνάση και η Οξυά του… Εμίρη
«Χαρακτηριστικό είναι ότι νησιά τα οποία περιήλθαν σε χέρια ξένων ιδιωτών όπως ο Σκορπιός του Ωνάση – πωλήθηκε στον Ρώσο μεγιστάνα Ριμπλόβλεφ – αλλά και η Οξυά στο Ιόνιο, η οποία πωλήθηκε στον Εμίρη του Κατάρ, Χαμπαντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι, δεν έχουν δει ουσιαστικές αλλαγές ως προς το καθεστώς δόμησης», σημειώνει το ίδιο πρόσωπο.
Αναφορικά με την περίπτωση του Σκορπιού υπενθυμίζουμε ότι ο νέος ιδιοκτήτης Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ δεν έχει προχωρήσει στην ανέγερση κανενός κτιρίου πέρα από τα ήδη υπάρχοντα.
Αντίστοιχα στην Οξυά η διαδικασία έκδοσης αδειών δόμησης χρονίζει σχεδόν δύομισι χρόνια μετά την πώληση του νησιού στον Εμίρη.
Πρώην Στέλεχος ΤΑΙΠΕΔ: «Η πώληση νησιών δεν τέθηκε ποτέ σε σοβαρή βάση»
Αναζητώντας περισσότερες διευκρινίσεις για το θέμα, επικοινωνήσαμε με πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου(ΤΑΙΠΕΔ)
«Η πώληση νησιών δεν τέθηκε ποτέ σε σοβαρή βάση υλοποίησης στη χώρα μας. Κάποια στιγμή πραγματοποιήθηκε προκαταρκτική μελέτη από το ΤΑΙΠΕΔ, για να συγκεντρώσουμε τα περιουσιακά στοιχεία – νησιά του ελληνικού Δημοσίου. Είχαμε μάλιστα καταλήξει σε μερικά υποψήφια προς πώληση νησιά. Ωστόσο για να υπάρξει εξέλιξη, έπρεπε να αλλάξουν πολλοί νόμοι. Η ανάλυση που είχαμε πραγματοποιήσει, απέκλειε τα νησιά με αμυντικό ενδιαφέρον, ενώ τα προς πώληση νησιά έπρεπε να έχουν έκταση άνω των 300 στρεμμάτων. Από την αρχική λίστα των 40 υποψηφίων προς πώληση νησιών, έμειναν τελικά τα 12», σημειώνει το ίδιο πρόσωπο.
Το θέμα των 12 νησιών στη Βουλή
Χαρακτηριστικό είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα είχε φέρει στη Βουλή το Μάρτιο του 2013 τότε ο βουλευτής του ΛΑ.Ο.Σ., Γιώργος Ανατολάκης, ο είχε καταθέσει ερώτηση προς το Υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να μάθει λεπτομέρειες για αυτό το ζήτημα. Στην ερώτησή του έκανε λόγο για συγκεκριμένη ιστοσελίδα, η οποία συνολικά 12 ελληνικά νησιά του Αιγαίου αλλά και του Ιονίου, με τιμές που ξεκινούσαν από 1,5 εκατομμύρια ευρώ και έφταναν έως και 15 εκατομμύρια.
«Τα νησιά αυτά ωστόσο δεν μεταβιβάστηκαν ποτέ στο ΤΑΙΠΕΔ. Είναι γεγονός ότι είχε γίνει μία προετοιμασία από την πλευρά μας, ωστόσο τα πάντα έμειναν σε επίπεδο παραφιλολογίας», σημειώνει η πηγή του ΤΑΙΠΕΔ.
Προσθέτει μάλιστα ότι η φράση «πώλούνται νησιά», είναι ιδιαίτερα ελκυστική από μόνη της και γι’ αυτό άλλωστε είχε προκληθεί τόσο μεγάλος ντόρος γύρω από το θέμα. «Επιπλέον, όταν έρχονται οι επενδυτές, καταλαβαίνουν τι καθεστώς έχουν να αντιμετωπίσουν και… φεύγουν», σημειώνει το πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ.
«Η εκμετάλλευση των νησιών δεν προχώρησε ποτέ για πολιτικούς κυρίως λόγους»
«Το ιδιαίτερα στενό νομικό πλαίσιο εμποδίζει τις αγοραπωλησίες. Τα περισσότερα νησιά είναι χαρακτηρισμένα ως οικοσυστήματα, γεγονός το οποίο από μόνο τους θέτει σημαντικούς περιορισμούς που είναι εξαντλητικοί για οποιαδήποτε ανάπτυξη. Αν ωστόσο η Ελλάδα ήθελε να διευκολύνει τη διαδικασία θα μπορούσε να επανεξετάσει το νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνοντας τις διαδικασίες. Κυρίως όμως υπήρχαν πολιτικοί λόγοι για τους οποίους δεν προχώρησε η εκμετάλλευση των ελληνικών νησιών», εξηγέι.
Φέρνει ως παράδειγμα τη νήσο Τσουγκριά στη Σκιάθο, η οποία είναι ένα δημόσιο νησί με έκταση 1.600 στρέμματα. Μιλάει επίσης για τις Φλέβες απέναντι από τον Αστέρα Βουλιαγμένης. «Νησιά, τα οποία θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε κατά τον καλύτερο τρόπο λόγο θέσης και έκτασης. Μεγαλύτερη σημασία όμως δεν έχουν τα χρήματα που θα πάρει κανείς. Σημασία έχει το εάν θέλει το ελληνικό κράτος να δημιουργήσει ένα τουριστικό προϊόν πολυτελείας. Είχαν πραγματοποιηθεί αρκετές συζητήσεις μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και ΤΑΙΠΕΔ, αλλά κάποιοι σκέφτονταν το πολιτικό κόστος. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης είναι ο βασικότερος ανασταλτικός παράγοντας».
Το Νησί των Ονείρων παρέμεινε… όνειρο;
Τι συμβαίνει όμως στην πράξη; Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός νησιού, στα δυτικά της Εύβοιας, το οποίο συνδέεται με την Ερέτρια. Το όνομά του «Νησί των Ονείρων».
Η προηγούμενη δημοτική αρχή είχε προχωρήσει σε επαφές με υποψήφιους επενδυτές, ώστε η συγκεκριμένη ιδιοκτησία, έκτασης 66 στρεμμάτων, να τεθεί σε διεθνή διαγωνισμό με σκοπό την ανεύρεση μισθωτή για τα επόμενα 20 χρόνια με ετήσιο ενοίκιο της τάξεως των 100.000 ευρώ. Ωστόσο για μία ακόμη φορά η γραφειοκρατία πάγωσε τη διαδικασία.
«Το νησί είχε ενταχθεί σε διαδικασία μακροχρόνιας μίσθωσης, η οποία δεν ευοδώθηκε», σημειώνει ο πρώην δήμαρχος Ερέτριας, Βασίλης Βελέντζας. «Η προσπάθεια διακόπηκε και από τη δική μου πλευρά, όταν αποχώρησα από την ηγεσία του δήμου. Από την άλλη υπήρξε καθυστέρηση από την πλευρά της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, η οποία φάνηκε ότι δεν είχε ποτέ τη διάθεση να προχωρήσει το συγκεκριμένο θέμα. Έγιναν κάποιες προσπάθειες από τη νέα ηγεσία του συγκεκριμένου Οργανισμού, οι οποίες όπως φάνηκε βρήκαν αρκετά εμπόδια στη πορεία, γεγονός που έδωσε οριστικά τέλος στις όποιες σκέψεις αξιοποίησης υπήρχαν», αναφέρει ο πρώην δήμαρχος Ερέτριας.
«Πολλοί είναι εκείνοι που το προτιμούν αναξιοποίητο για να κάνουν τη βόλτα τους στην παραλία»
«Η διαχείρισή του έχει παραχωρηθεί στο δήμο. Για να γίνει όμως η οποιαδήποτε κίνηση παραχώρησης ή εκμετάλλευσης έπρεπε να υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη της Εταιρείας Τουριστικών Ακινήτων. Δυστυχώς είναι δύσκολο το να συμφωνήσουν και ποτέ δεν κατάλαβα το γιατί. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένουν εγκαταλελειμμένες οι παλαιές εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου ‘Ξενία’ στο νησί, το οποίο κάποια στιγμή θα γίνει ένα πολύ ωραίο νησάκι με δέντρα χωρίς κανένα άλλο ενδιαφέρον. Να σας πω την αλήθεια πολλοί είναι εκείνοι που το προτιμούν αναξιοποίητο στην Εύβοια ως χώρο περιπάτου για να μπορούν να κάνουν τη βόλτα τους στην παραλία», αναφέρει μεταξύ άλλων ο κύριος Βελέντζας.
«Δεν είδαμε καμία συγκεκριμένη αντίδραση ούτε από το υπουργείο Τουρισμού ούτε από τη Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου».
«Αν μας είχε επιτραπεί να το αξιοποιήσουμε τα πράγματα θα εξελίσσονταν εντελώς διαφορετικά για την περιοχή μας. Γι’ αυτό και κάναμε μία μεγάλη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Παρόλ’ αυτά όμως δεν είδαμε καμία συγκεκριμένη αντίδραση ή απάντηση τόσο από την ΕΤΑΔ, όσο και από το υπουργείο Τουρισμού. Σε επαφές που είχαμε με το υπουργείο όλοι ήταν καταρχήν θετικοί. Στη συνέχεια όμως συναντήσαμε διάφορα νομικά κωλύματα, καθώς έπρεπε να νομιμοποιηθούν κάποια από τα κτίσματα, τα οποία ήταν αυθαίρετα. Επίσης ήταν απαραίτητο να γίνουν διάφορες αποτυπώσεις για να διαπιστώσουμε τι ακριβώς ανήκε στο δήμο και τι ανήκε στην κτηματική εταιρεία του Δημοσίου. Φτάσαμε σε ένα πολύ καλό σημείο και ίσως στη συνέχεια χάθηκε το ενδιαφέρον από την πλευρά του δικού μου συνδυασμού, όταν χάσαμε στις εκλογές, γνωρίζοντας ότι σε τρεις μήνες θα αναλάμβανε η νέα δημοτική αρχή», δίνει την εικόνα των μέχρι στιγμής εξελίξεων ο Βασίλης Βελέντζας. Προσθέτει μάλιστα ότι η ατελείωτη γραφειοκρατία ήταν ένα αξεπέραστο εμπόδιο στην όποια διάθεση υπήρχε για κάτι θετικό. «Χρειάζεται να δουλεύουν πολλά άτομα για πολλά χρόνια με αμφίβολο αποτέλεσμα, για να μπορέσουν να φέρουν τη συγκεκριμένη υπόθεση εις πέρας. Υπήρξαν πολλές προτάσεις σε προφορικό επίπεδο από αρκετούς ενδιαφερόμενους. Πρακτικά όμως κανείς δεν κατέθεσε συγκεκριμένη γραπτή πρόταση», συμπληρώνει.
«Παλαιότερα κρατούσαμε δύο γραπτές προτάσεις στα χέρια μας, οι οποίες ουδέποτε είχαν θετική εξέλιξη. Εκτός από το ασύμφορο οικονομικά μίσθωμα το οποίο προσέφεραν, προσέγγιζαν το θέμα εξ αρχής με λάθος δεδομένα. Με το σκεπτικό ότι θα ξεκινούσαν σιγά – σιγά, κάνοντας κάτι μικρό και εφόσον έβλεπαν ανταπόκριση, τότε θα προχωρούσαν. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει, καθότι όπως κι εσείς γνωρίζετε οι διαπραγματεύσεις με το Δημόσιο πρέπει να είναι ξεκάθαρες και συγκεκριμένες», τονίζει ο κύριος Βελέντζας.
«Έως τον Ιανουάριο του 2016 θα έχουμε επενδυτή»
Μιλώντας για το ίδιο θέμα, η νέα δήμαρχος Ερέτριας, Αμφιτρίτη Αλημπατέ, σημειώνει ότι η εκμετάλλευση του Νησιού των Ονείρων βρίσκεται σε καλό δρόμο. «Ξεκαθαρίσαμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων – χρήσεων γης - στο νησί. Το χρονοδιάγραμμα που έχουμε καταρτίσει σε συνεργασία με την ΕΤΑΔ και τον διευθύνοντα σύμβουλο της, Δημήτρη Δημητρίου, ορίζει ότι τον Ιανουάριο του 2016 θα έχουμε επενδυτή. Προς το παρόν δεν έχουμε κάποια επίσημη πρόταση, ωστόσο το ενδιαφέρον είναι αρκετά μεγάλο. Τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους επενδυτές», προσθέτει η κυρία Αλημπατέ.
«Στόχος μας είναι η διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού το προσεχές διάστημα. Τα κριτήριά μας σε σχέση με το μίσθωμα, το οποίο θα ζητήσουμε είναι και ποσοτικά και ποιοτικά. Αν για παράδειγμα κάποιος δημιουργήσει μία μαρίνα, η οποία θα μείνει στο Δήμο μελλοντικά, τότε το μίσθωμα μπορεί να είναι και μικρότερο», λέει η Αμφιτρίτη Αλημπατέ.
Τι λέει ο νόμος
Αναλύοντας το νομικό καθεστώς, ο δικηγόρος, Γιώργος Νικολακόπουλος εξηγεί τις παραμέτρους, οι οποίες ορίζουν την πώληση ενός ελληνικού νησιού.
«Οι τρεις βασικοί παράγοντες που καθορίζουν τη διαδικασία είναι: Εάν το νησί βρίσκεται σε παραμεθόριο περιοχή ή όχι. Σε αυτή την περίπτωση τίθενται αρκετοί περιορισμοί ως προς την πώλησή του σε ξένους επενδυτές. Κάτι ανάλογο ισχύει και για οικόπεδα ή εκτάσεις σε νησιά όπως η Ρόδος. Για παράδειγμα η έλευση ενός Τούρκου επενδυτή στη Ρόδο, θα μπορούσε να είναι ένα βασικό ανασταλτικό σημείο. Η δεύτερη ιδιομορφία έχει να κάνει με το εάν πρόκειται για δασική έκταση. Πρέπει να διευκρινιστεί με βάση το χαρακτηρισμό της περιοχής, κατά πόσο είναι δασική ή επιτρέπεται κάποια δόμηση. Συνήθως βγαίνει μία απόφαση, στην οποία το μεγαλύτερο τμήμα είναι δασικό, ενώ υπάρχει και ένα μικρότερο, το οποίο προσφέρεται για δόμηση.
Επομένως, σε πολλά νησιά δεν μπορούν να χτιστούν ξενοδοχεία. Αυτή τη στιγμή χειρίζομαι δύο υποθέσεις πώλησης νησιών. Στη μία από αυτές θεωρείται μη δασική το 30% της συγκεκριμένης έκτασης και το υπόλοιπο 70% θεωρείται δασικό. Σε αυτή την περίπτωση όπως αντιλαμβάνεστε υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί ως προς το συντελεστή δόμησης», εξηγεί ο Γιώργος Νικολακόπουλος.
«Πρακτικά, υπάρχουν επιπλέον περιορισμοί που έχουν να κάνουν με το εάν υδροδοτείται το νησί. Εάν δηλαδή βρίσκεται κοντά σε περιοχή όπου μπορεί να περάσει αγωγός ή όχι. Ο τρίτος σημαντικός παράγοντας έχει να κάνει με το εαν υπάρχουν αρχαία στη συγκεκριμένη περιοχή. Γίνεται έλεγχος από την αρχαιολογική υπηρεσία, η οποία οφείλει να δώσει απαντήσεις ως προς αυτό το ζήτημα. Αν βρεθεί έστω και ένα αρχαίο, παγώνει κάθε διαδικασία. Πόσω μάλλον σε ένα νησί, στο οποίο θα πρέπει να διεξαχθούν σχετικές έρευνες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Λαμβάνεται μεταξύ άλλων υπόψιν και η απόσταση των υπό ανέγερση εγκαταστάσεων από τη θάλασσα», καταλήγει ο δικηγόρος.
«Θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε. Αυτή τη στιγμή χειρίζομαι την πώληση ενός νησιού στον Αργοσαρωνικό, το οποίο έχει δυνατότητα άμεσης υδροδότησης, λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στην Αττική και δεν βρίσκεται σε παραμεθόριο περιοχή. Ωστόσο το θέμα προσκρούει στο εμπόδιο του χαρακτηρισμού του 70% του νησιού ως δασικής έκτασης. Αυτό σημαίνει ότι ο ενδιαφερόμενος επενδυτής δεν μπορεί να δημιουργήσει ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι δύσκολα γίνεται ο αποχαρακτηρισμός μίας μεγάλης δασικής έκτασης».
Τα υπουργεία που καθορίζουν την πώληση
Μεταξύ των νομικών παραμέτρων που επηρεάζουν αρνητικά, είναι το γεγονός ότι τα περισσότερα νησιά δεν διαθέτουν παραλία, επομένως τίθενται περιορισμοί ως προς τη διαμόρφωση του αιγιαλού. «Για να γίνουν μικρά λιμανάκια, παραλίες ή προβλήτα, δύσκολα μπορεί κανείς να γκρεμίσει βράχους και να ρίξει σκυρόδεμα. Οι διαδικασίες σε αυτή την περίπτωση εκτός από πολυδαίδαλες είναι και χρονοβόρες. Σε κάθε περίπτωση στην αδειοδότηση ενός νησιού εμπλέκονται τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης – σε ό,τι αφορά στα δάση -, καθώς και η γραμματεία Πολιτισμού για τα αρχαία, αλλά και τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, όταν βρίσκεται σε περιοχή όπως η Κως ή υπάρχει αρκετά κοντά στρατιωτική βάση και φυσικά στην περίπτωση κατά την οποία ο υποψήφιος αγοραστής είναι αλλοδαπός». , καταλήγει ο κύριος Νικολακόπουλος.
«Ωστόσο σε περιπτώσεις όπως αυτές των πελατών μου, πέρα από το γεγονός ότι εμπλέκονται πολλοί συνιδιοκτήτες σε ένα νησί, πρέπει να έχουν προβεί όλοι τους σε αποδοχή κληρονομιών, γεγονός που απαιτεί μεγάλη οικονομική δαπάνη, λόγω των υψηλών κομίστρων που ισχύουν για τις κληρονομιές. Πρόκειται για πρακτικά ζητήματα, τα οποία συνήθως παρεμποδίζουν την εξέλιξη της αγοραπωλησίας».
Ο δικηγόρος εξηγεί ότι στην περίπτωση νησιών, τα οποία ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, τα πράγματα είναι λίγο πιο εύκολα ως προς την αξιοποίησή τους. «Είναι γεγονός ότι το ίδιο το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να επισπεύσει αποτελεσματικότερα τις διαδικασίες τριών επιπέδων που προαναφέραμε(αρχαιολογία, άμυνα, δασικά και πολεοδομία). Το γεγονός αυτό μπορεί να καταστήσει άμεσα το κάθε νησί δελεαστικό προϊόν για τον εκάστοτε υποψήφιο αγοραστή, καθότι διευκολύνει τη διαδικασία πώλησής του», καταλήγει.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την Εταιρεία Αξιοποίησης Ακινήτων (ΕΤΑΔ), και συγκεκριμένα με την υπεύθυνη γραφείου τύπου του Οργανισμού, Αναστασία Κορομπόκη, αναφέρθηκε ότι η ΕΤΑΔ δεν έχει καταρτίσει κανένα πλάνο πώλησης νησιών. «Τα όσα κατά καιρούς έχουν ακουστεί περί πώλησης ελληνικών νησιών δεν ισχύουν».
Μετά από όλα αυτά θα αναρωτηθείτε ίσως, πώς κάποιος πολίτης μπορεί να έχει αποκτήσει ένα νησί. Με δεδομένο ότι τα περισσότερα από αυτά είναι αρκετά παλαιές ιδιοκτησίες, κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Κάποιοι εκ των ιδιοκτητών είχαν την οικονομική επιφάνεια να αγοράσουν ένα νησί στην Ελλάδα με σκοπό να δημιουργήσουν το προσωπικό τους καταφύγιο. Κάποιοι άλλοι τα κληρονόμησαν, καθώς πρόκειται ακόμα και για νησιά τα οποία βρίσκονται στην κατοχή των προγόνων τους από την εποχή της τουρκοκρατίας. Πρόκειται για κάποιες μεγάλες οικογένειες, οι οποίες είτε απέκτησαν τα νησιά αυτά τμηματικά, είτε με χρυσόβουλα του εκάστοτε Σουλτάνου. Μεταξύ αυτών και μεγάλες οικογένειες σε γειτονικά νησιά, οι οποίες είχαν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στα μικρά αυτά νησάκια και στην πορεία του χρόνου και απέκτησαν δικαιώματα ιδιοκτησίας, είτε από το κράτος, είτε από τους Τούρκους αξιωματούχους, είτε από την εκκλησία ή άλλες αρχές.
* Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε τα δημόσια και τουριστικά ακίνητα, τα οποία διαχειρίζεται η Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων, όπως αυτά εμφανίζονται στην επίσημη ιστοσελίδων της, μεταξύ των οποίων νησιά αλλά και νησίδες.
ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Το χαρτοφυλάκιο των δημοσίων ακινήτων (ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου) περιλαμβάνει ένα σύνολο εβδομήντα μίας περίπου χιλιάδων περιουσιακών στοιχείων, όπως συνοπτικά ταξινομούνται στον πίνακα που ακολουθεί:
(*) Σε m2
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Το χαρτοφυλάκιο τουριστικών ακινήτων περιλαμβάνει ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία χαρακτηρίζονται τόσο από την ιστορική και πολιτιστική τους αξία όσο και από το φυσικό τους κάλλος. Σε αρκετά από αυτά είχαν αναπτυχθεί από τον ΕΟΤ τουριστικές υποδομές, ενώ υπάρχουν και σημαντικής επιφάνειας και προοπτικών ακίνητα, που αποτελούν την κρυμμένη δυναμική του τουριστικού χαρτοφυλακίου της χώρας.
(*) Με επιφάνεια > 100.000 m2
Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπίρης
Ονόματα μεγιστάνων είδαν πολλές φορές το φως της δημοσιότητας. Εμίρηδες, οι οποίοι ήθελαν να τοποθετήσουν τα πετροδόλαρά τους σε κάποιο ελληνικό παράδεισο ή επιχειρηματικοί κολοσσοί, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν για τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων ήταν μερικοί μόνο από εκείνους που έδειξαν τη ζωηρή θέλησή τους να ζήσουν για λίγο το ελληνικό όνειρο με επιρροές Λας Βέγκας. Ωστόσο, το ελληνικό Λας Βέγκας παρέμεινε και παραμένει ανεκπλήρωτο. Οι καλλίπυγες κυρίες, συνοδοί ολιγαρχών του πλούτου, φύλαξαν και πάλι τις ακριβές τους τουαλέτες στις ντουλάπες και τα ανεκτίμητα κοσμήματά τους στις θυρίδες, αδημονώντας για τη στιγμή που η Ελλάδα θα απελευθερώσει τη διάθεση των μικρών της παραδείσων.
Τα πολυτελή γιωτ άλλαξαν ρότα, τη στιγμή που κατευθύνονταν προς την Ελλάδα, καθώς βρήκαν μπροστά τους το τείχος της ελληνικής γραφειοκρατίας και της έλλειψης πολιτικής βούλησης σε ό,τι αφορά στην εκμετάλλευση των νησίδων μας. Κι αν κάποιος προστρέξει στα χιλιάδες δημοσιεύματα περί πώλησης ελληνικών νησιών, θέλοντας να ζήσει το δικό του μικρό όνειρο, ίσως να αναρωτηθεί στο τέλος εάν όλες αυτές οι αναφορές είχαν ρεαλιστική βάση ή απλά ταξίδευαν στη σφαίρα του φανταστικού κάποιων δεξιοτεχνών του Real Estate, ολιγαρχών που θέλησαν να κάνουν επίδειξη ισχύος, προβάλλοντας τη διάθεσή τους για επενδύσει, αναφορές κρατικών παραγόντων που ήθελαν να προβάλουν και να προβληθούν ή απλά αποκυήματα της δημοσιογραφικής δημιουργικότητας.
Το... παραδεισένιο Σπαλαθρονήσι
Ένα από αυτά τα… παραδεισένια νησιά είναι και το Σπαλαθρονήσι. Το νησί, το οποίο ανήκει μεταξύ άλλων και σε οικογένεια γνωστού δικηγόρου, βρέθηκε κάποια στιγμή στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η εταιρεία real estate, Myrto Antiques House, ανέλαβε τη διαδικασία προώθησης του νησιού μέσω δημοπρασίας, για την έκταση γης που βρίσκεται στο σύμπλεγμα Σπαλαθρονήσια, εκτάσεως 103.782 τ.μ., και βρίσκεται σε απόσταση μόλις 500 μέτρων από την ακτή της Σιθωνίας στη Χαλκιδική.
«Σε ό,τι αφορά το Σπαλαθρονήσι, είχαμε σε πρώτο στάδιο επιτυχημένη δημοπρασία. Ήρθαν αγοραστές να πάρουν ελληνικά νησιά σε υψηλές τιμές. Το πιο σημαντικό εμπόδιο ήταν η ύπαρξη ενός ΦΕΚ, το οποίο ορίζει ότι για να πάρει κάποιος άδεια ανέγερσης ξενοδοχείου σε ένα νησί, το οποίο είναι ακατοίκητο, δεν μπορεί να έχει έκταση κάτω από 500 στρέμματα», σημειώνει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Myrto Antiques House, Σταύρος Μυρωνίδης.
«Έτσι, αντί να μπορούμε να εκδώσουμε άδεια για ανέγερση μικρής έκτασης ξενοδοχειακής μονάδας, ώστε να έχουμε όφελος ως χώρα, και παράλληλα να ανοίξουν θέσεις εργασίας με πολλαπλά οφέλη για τον τουρισμό, αποκλείουμε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Το αποτέλεσμα είναι να αποθαρρύνουμε τουλάχιστον τους μισούς αγοραστές, οι οποίοι θα επιθυμούσαν να επενδύσουν στη χώρα μας. Παράλληλα, δεχτήκαμε αρκετές επιθέσεις, ακόμα και από ρωσικές εφημερίδες, ενώ είδαμε περί τις 3.000 δημοσιεύσεις, οι οποίες ανέφεραν ότι αν κάποιος πάρει το συγκεκριμένο νησί θα πληρώνει αρκετά εκατομμύρια το χρόνο σε φόρους. Το δικό μας λάθος ως χώρα είναι ότι νοικιάσαμε τα νησιά μας σε έναν εμίρη για 50 χρόνια με τίμημα 7.000.000 ευρώ. Εάν τα πουλούσαμε όμως, κάθε φορά που τα νησιά θα άλλαζαν χέρια θα εισπράτταμε πολλά περισσότερα χρήματα από φόρους», λέει ο ιδιοκτήτης του γραφείο Real Estate.
Όπως λέει ο ίδιος, κατά κύριο είμαστε ανέτοιμοι να δεχθούμε επενδυτές, οι οποίοι προτίθενται να χτίσουν στα ελληνικά νησιά. «Γεγονός όμως είναι ότι δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία να χτίσει κάποιος ξενοδοχείο σε αυτά τα νησιά. Είναι στην πραγματικότητα σαν να καλούμε κάποιον ολιγάρχη να τα αγοράσει αποκλειστικά και μόνο για να χτίσει την ιδιωτική του βίλα, χωρίς περαιτέρω όφελος για την Ελλάδα».
Κατά τον κύριο Μυρωνίδη το ενδιαφέρον τόσο για το Σπαλαθρονήσι, όσο και για ένα ακόμα νησί, το Φιδονήσι παραμένει. «Υπάρχουν επενδυτές, οι οποίοι επιθυμούν να χτίσουν, γνωρίζοντας όμως ότι δεν επιτρέπεται η δημιουργία ξενοδοχείου. Το Φιδονήσι για παράδειγμα – βρίσκεται στην Καβάλα - ήταν προς πώληση και είχαμε υποψήφιους αγοραστές. Με αφορμή το γεγονός έστειλα αίτηση σε συγκεκριμένο υπουργείο για να μπορέσουμε να εκδώσουμε άδεια ξενοδοχείου. Παρόλ’ αυτά επειδή βρισκόμαστε τότε στο κατώφλι των ευρωεκλογών δεν προχώρησε το θέμα. Το πρόβλημα μεταξύ άλλων είναι, ότι για να βγάλει κάποιος άδεια ξενοδοχείου, πρέπει να την εκδώσει ονομαστικά. Επομένως πρέπει να καταθέσει με τη μελέτη μία ακριβή άδεια, για την οποία μπορεί να χρειαστεί να πληρώσει ακόμα και 100.000, χωρίς να γνωρίζει αν θα έχει το δικαίωμα ανέγερσης ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων».
Η τιμή έναρξης για το Σπαλαθρονήσι ήταν 10.000.000 ευρώ. Μάλιστα, υπήρξε ενδιαφερόμενος επενδυτής διατεθειμένος να προσφέρει αυτό το ποσό, προερχόμενος από τη ρωσική αγορά. Το Σπαλαθρονήσι ανήκει σε ελληνικές οικογένειες από τις αρχές του 1.900. Συγκεκριμένα, ποσοστό ιδιοκτησίας μοιράζεται ανάμεσα σε τέσσερις διαφορετικούς ανθρώπους.
Σε ό,τι αφορά το Φιδονήσι, έκτασης 160 στρεμμάτων, η τιμή πώλησης αυτή τη στιγμή είναι 3.500.000 ευρώ, ενώ πρόκειται επίσης για εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία.
Πηγή υπ. Οικονομικών: «Οι αγοραπωλησίες θα γίνονται μέσω διακρατικών συμφωνιών
Σχολιάζοντας το θέμα, πηγή του υπουργείου Οικονομικών, αναφέρει ότι όλες οι κινήσεις αγοραπωλησίας νησιών διακόπτονται οριστικά και μέχρι νεωτέρας. Κι αυτό γιατί όπως επισημαίνει θα τεθούν στο εξής αυστηροί περιβαλλοντικοί όροι.
Επισημαίνει μάλιστα ότι στο εξής κάθε κίνηση για αγορά ή μακροκρόνια μίσθωση ελληνικού νησιού, θα γίνεται μέσω διακρατικών συμφωνιών. «Όταν ένα κράτος επιθυμεί να προβεί σε κάποια επένδυση και αφού συμφωνήσει η Ελλάδα μαζί του για τους όρους και τα ανταλλάγματα, τότε και μόνο θα εξελίσσεται η διαδικασία», σημειώνει η πηγή.
Ο Σκορπιός του Ωνάση και η Οξυά του… Εμίρη
«Χαρακτηριστικό είναι ότι νησιά τα οποία περιήλθαν σε χέρια ξένων ιδιωτών όπως ο Σκορπιός του Ωνάση – πωλήθηκε στον Ρώσο μεγιστάνα Ριμπλόβλεφ – αλλά και η Οξυά στο Ιόνιο, η οποία πωλήθηκε στον Εμίρη του Κατάρ, Χαμπαντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι, δεν έχουν δει ουσιαστικές αλλαγές ως προς το καθεστώς δόμησης», σημειώνει το ίδιο πρόσωπο.
Αναφορικά με την περίπτωση του Σκορπιού υπενθυμίζουμε ότι ο νέος ιδιοκτήτης Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ δεν έχει προχωρήσει στην ανέγερση κανενός κτιρίου πέρα από τα ήδη υπάρχοντα.
Αντίστοιχα στην Οξυά η διαδικασία έκδοσης αδειών δόμησης χρονίζει σχεδόν δύομισι χρόνια μετά την πώληση του νησιού στον Εμίρη.
Πρώην Στέλεχος ΤΑΙΠΕΔ: «Η πώληση νησιών δεν τέθηκε ποτέ σε σοβαρή βάση»
Αναζητώντας περισσότερες διευκρινίσεις για το θέμα, επικοινωνήσαμε με πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου(ΤΑΙΠΕΔ)
«Η πώληση νησιών δεν τέθηκε ποτέ σε σοβαρή βάση υλοποίησης στη χώρα μας. Κάποια στιγμή πραγματοποιήθηκε προκαταρκτική μελέτη από το ΤΑΙΠΕΔ, για να συγκεντρώσουμε τα περιουσιακά στοιχεία – νησιά του ελληνικού Δημοσίου. Είχαμε μάλιστα καταλήξει σε μερικά υποψήφια προς πώληση νησιά. Ωστόσο για να υπάρξει εξέλιξη, έπρεπε να αλλάξουν πολλοί νόμοι. Η ανάλυση που είχαμε πραγματοποιήσει, απέκλειε τα νησιά με αμυντικό ενδιαφέρον, ενώ τα προς πώληση νησιά έπρεπε να έχουν έκταση άνω των 300 στρεμμάτων. Από την αρχική λίστα των 40 υποψηφίων προς πώληση νησιών, έμειναν τελικά τα 12», σημειώνει το ίδιο πρόσωπο.
Το θέμα των 12 νησιών στη Βουλή
Χαρακτηριστικό είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα είχε φέρει στη Βουλή το Μάρτιο του 2013 τότε ο βουλευτής του ΛΑ.Ο.Σ., Γιώργος Ανατολάκης, ο είχε καταθέσει ερώτηση προς το Υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να μάθει λεπτομέρειες για αυτό το ζήτημα. Στην ερώτησή του έκανε λόγο για συγκεκριμένη ιστοσελίδα, η οποία συνολικά 12 ελληνικά νησιά του Αιγαίου αλλά και του Ιονίου, με τιμές που ξεκινούσαν από 1,5 εκατομμύρια ευρώ και έφταναν έως και 15 εκατομμύρια.
«Τα νησιά αυτά ωστόσο δεν μεταβιβάστηκαν ποτέ στο ΤΑΙΠΕΔ. Είναι γεγονός ότι είχε γίνει μία προετοιμασία από την πλευρά μας, ωστόσο τα πάντα έμειναν σε επίπεδο παραφιλολογίας», σημειώνει η πηγή του ΤΑΙΠΕΔ.
Προσθέτει μάλιστα ότι η φράση «πώλούνται νησιά», είναι ιδιαίτερα ελκυστική από μόνη της και γι’ αυτό άλλωστε είχε προκληθεί τόσο μεγάλος ντόρος γύρω από το θέμα. «Επιπλέον, όταν έρχονται οι επενδυτές, καταλαβαίνουν τι καθεστώς έχουν να αντιμετωπίσουν και… φεύγουν», σημειώνει το πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ.
«Η εκμετάλλευση των νησιών δεν προχώρησε ποτέ για πολιτικούς κυρίως λόγους»
«Το ιδιαίτερα στενό νομικό πλαίσιο εμποδίζει τις αγοραπωλησίες. Τα περισσότερα νησιά είναι χαρακτηρισμένα ως οικοσυστήματα, γεγονός το οποίο από μόνο τους θέτει σημαντικούς περιορισμούς που είναι εξαντλητικοί για οποιαδήποτε ανάπτυξη. Αν ωστόσο η Ελλάδα ήθελε να διευκολύνει τη διαδικασία θα μπορούσε να επανεξετάσει το νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνοντας τις διαδικασίες. Κυρίως όμως υπήρχαν πολιτικοί λόγοι για τους οποίους δεν προχώρησε η εκμετάλλευση των ελληνικών νησιών», εξηγέι.
Φέρνει ως παράδειγμα τη νήσο Τσουγκριά στη Σκιάθο, η οποία είναι ένα δημόσιο νησί με έκταση 1.600 στρέμματα. Μιλάει επίσης για τις Φλέβες απέναντι από τον Αστέρα Βουλιαγμένης. «Νησιά, τα οποία θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε κατά τον καλύτερο τρόπο λόγο θέσης και έκτασης. Μεγαλύτερη σημασία όμως δεν έχουν τα χρήματα που θα πάρει κανείς. Σημασία έχει το εάν θέλει το ελληνικό κράτος να δημιουργήσει ένα τουριστικό προϊόν πολυτελείας. Είχαν πραγματοποιηθεί αρκετές συζητήσεις μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και ΤΑΙΠΕΔ, αλλά κάποιοι σκέφτονταν το πολιτικό κόστος. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης είναι ο βασικότερος ανασταλτικός παράγοντας».
Το Νησί των Ονείρων παρέμεινε… όνειρο;
Τι συμβαίνει όμως στην πράξη; Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός νησιού, στα δυτικά της Εύβοιας, το οποίο συνδέεται με την Ερέτρια. Το όνομά του «Νησί των Ονείρων».
Η προηγούμενη δημοτική αρχή είχε προχωρήσει σε επαφές με υποψήφιους επενδυτές, ώστε η συγκεκριμένη ιδιοκτησία, έκτασης 66 στρεμμάτων, να τεθεί σε διεθνή διαγωνισμό με σκοπό την ανεύρεση μισθωτή για τα επόμενα 20 χρόνια με ετήσιο ενοίκιο της τάξεως των 100.000 ευρώ. Ωστόσο για μία ακόμη φορά η γραφειοκρατία πάγωσε τη διαδικασία.
«Το νησί είχε ενταχθεί σε διαδικασία μακροχρόνιας μίσθωσης, η οποία δεν ευοδώθηκε», σημειώνει ο πρώην δήμαρχος Ερέτριας, Βασίλης Βελέντζας. «Η προσπάθεια διακόπηκε και από τη δική μου πλευρά, όταν αποχώρησα από την ηγεσία του δήμου. Από την άλλη υπήρξε καθυστέρηση από την πλευρά της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, η οποία φάνηκε ότι δεν είχε ποτέ τη διάθεση να προχωρήσει το συγκεκριμένο θέμα. Έγιναν κάποιες προσπάθειες από τη νέα ηγεσία του συγκεκριμένου Οργανισμού, οι οποίες όπως φάνηκε βρήκαν αρκετά εμπόδια στη πορεία, γεγονός που έδωσε οριστικά τέλος στις όποιες σκέψεις αξιοποίησης υπήρχαν», αναφέρει ο πρώην δήμαρχος Ερέτριας.
«Πολλοί είναι εκείνοι που το προτιμούν αναξιοποίητο για να κάνουν τη βόλτα τους στην παραλία»
«Η διαχείρισή του έχει παραχωρηθεί στο δήμο. Για να γίνει όμως η οποιαδήποτε κίνηση παραχώρησης ή εκμετάλλευσης έπρεπε να υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη της Εταιρείας Τουριστικών Ακινήτων. Δυστυχώς είναι δύσκολο το να συμφωνήσουν και ποτέ δεν κατάλαβα το γιατί. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένουν εγκαταλελειμμένες οι παλαιές εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου ‘Ξενία’ στο νησί, το οποίο κάποια στιγμή θα γίνει ένα πολύ ωραίο νησάκι με δέντρα χωρίς κανένα άλλο ενδιαφέρον. Να σας πω την αλήθεια πολλοί είναι εκείνοι που το προτιμούν αναξιοποίητο στην Εύβοια ως χώρο περιπάτου για να μπορούν να κάνουν τη βόλτα τους στην παραλία», αναφέρει μεταξύ άλλων ο κύριος Βελέντζας.
«Δεν είδαμε καμία συγκεκριμένη αντίδραση ούτε από το υπουργείο Τουρισμού ούτε από τη Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου».
«Αν μας είχε επιτραπεί να το αξιοποιήσουμε τα πράγματα θα εξελίσσονταν εντελώς διαφορετικά για την περιοχή μας. Γι’ αυτό και κάναμε μία μεγάλη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Παρόλ’ αυτά όμως δεν είδαμε καμία συγκεκριμένη αντίδραση ή απάντηση τόσο από την ΕΤΑΔ, όσο και από το υπουργείο Τουρισμού. Σε επαφές που είχαμε με το υπουργείο όλοι ήταν καταρχήν θετικοί. Στη συνέχεια όμως συναντήσαμε διάφορα νομικά κωλύματα, καθώς έπρεπε να νομιμοποιηθούν κάποια από τα κτίσματα, τα οποία ήταν αυθαίρετα. Επίσης ήταν απαραίτητο να γίνουν διάφορες αποτυπώσεις για να διαπιστώσουμε τι ακριβώς ανήκε στο δήμο και τι ανήκε στην κτηματική εταιρεία του Δημοσίου. Φτάσαμε σε ένα πολύ καλό σημείο και ίσως στη συνέχεια χάθηκε το ενδιαφέρον από την πλευρά του δικού μου συνδυασμού, όταν χάσαμε στις εκλογές, γνωρίζοντας ότι σε τρεις μήνες θα αναλάμβανε η νέα δημοτική αρχή», δίνει την εικόνα των μέχρι στιγμής εξελίξεων ο Βασίλης Βελέντζας. Προσθέτει μάλιστα ότι η ατελείωτη γραφειοκρατία ήταν ένα αξεπέραστο εμπόδιο στην όποια διάθεση υπήρχε για κάτι θετικό. «Χρειάζεται να δουλεύουν πολλά άτομα για πολλά χρόνια με αμφίβολο αποτέλεσμα, για να μπορέσουν να φέρουν τη συγκεκριμένη υπόθεση εις πέρας. Υπήρξαν πολλές προτάσεις σε προφορικό επίπεδο από αρκετούς ενδιαφερόμενους. Πρακτικά όμως κανείς δεν κατέθεσε συγκεκριμένη γραπτή πρόταση», συμπληρώνει.
«Παλαιότερα κρατούσαμε δύο γραπτές προτάσεις στα χέρια μας, οι οποίες ουδέποτε είχαν θετική εξέλιξη. Εκτός από το ασύμφορο οικονομικά μίσθωμα το οποίο προσέφεραν, προσέγγιζαν το θέμα εξ αρχής με λάθος δεδομένα. Με το σκεπτικό ότι θα ξεκινούσαν σιγά – σιγά, κάνοντας κάτι μικρό και εφόσον έβλεπαν ανταπόκριση, τότε θα προχωρούσαν. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει, καθότι όπως κι εσείς γνωρίζετε οι διαπραγματεύσεις με το Δημόσιο πρέπει να είναι ξεκάθαρες και συγκεκριμένες», τονίζει ο κύριος Βελέντζας.
«Έως τον Ιανουάριο του 2016 θα έχουμε επενδυτή»
Μιλώντας για το ίδιο θέμα, η νέα δήμαρχος Ερέτριας, Αμφιτρίτη Αλημπατέ, σημειώνει ότι η εκμετάλλευση του Νησιού των Ονείρων βρίσκεται σε καλό δρόμο. «Ξεκαθαρίσαμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων – χρήσεων γης - στο νησί. Το χρονοδιάγραμμα που έχουμε καταρτίσει σε συνεργασία με την ΕΤΑΔ και τον διευθύνοντα σύμβουλο της, Δημήτρη Δημητρίου, ορίζει ότι τον Ιανουάριο του 2016 θα έχουμε επενδυτή. Προς το παρόν δεν έχουμε κάποια επίσημη πρόταση, ωστόσο το ενδιαφέρον είναι αρκετά μεγάλο. Τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους επενδυτές», προσθέτει η κυρία Αλημπατέ.
«Στόχος μας είναι η διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού το προσεχές διάστημα. Τα κριτήριά μας σε σχέση με το μίσθωμα, το οποίο θα ζητήσουμε είναι και ποσοτικά και ποιοτικά. Αν για παράδειγμα κάποιος δημιουργήσει μία μαρίνα, η οποία θα μείνει στο Δήμο μελλοντικά, τότε το μίσθωμα μπορεί να είναι και μικρότερο», λέει η Αμφιτρίτη Αλημπατέ.
Τι λέει ο νόμος
Αναλύοντας το νομικό καθεστώς, ο δικηγόρος, Γιώργος Νικολακόπουλος εξηγεί τις παραμέτρους, οι οποίες ορίζουν την πώληση ενός ελληνικού νησιού.
«Οι τρεις βασικοί παράγοντες που καθορίζουν τη διαδικασία είναι: Εάν το νησί βρίσκεται σε παραμεθόριο περιοχή ή όχι. Σε αυτή την περίπτωση τίθενται αρκετοί περιορισμοί ως προς την πώλησή του σε ξένους επενδυτές. Κάτι ανάλογο ισχύει και για οικόπεδα ή εκτάσεις σε νησιά όπως η Ρόδος. Για παράδειγμα η έλευση ενός Τούρκου επενδυτή στη Ρόδο, θα μπορούσε να είναι ένα βασικό ανασταλτικό σημείο. Η δεύτερη ιδιομορφία έχει να κάνει με το εάν πρόκειται για δασική έκταση. Πρέπει να διευκρινιστεί με βάση το χαρακτηρισμό της περιοχής, κατά πόσο είναι δασική ή επιτρέπεται κάποια δόμηση. Συνήθως βγαίνει μία απόφαση, στην οποία το μεγαλύτερο τμήμα είναι δασικό, ενώ υπάρχει και ένα μικρότερο, το οποίο προσφέρεται για δόμηση.
Επομένως, σε πολλά νησιά δεν μπορούν να χτιστούν ξενοδοχεία. Αυτή τη στιγμή χειρίζομαι δύο υποθέσεις πώλησης νησιών. Στη μία από αυτές θεωρείται μη δασική το 30% της συγκεκριμένης έκτασης και το υπόλοιπο 70% θεωρείται δασικό. Σε αυτή την περίπτωση όπως αντιλαμβάνεστε υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί ως προς το συντελεστή δόμησης», εξηγεί ο Γιώργος Νικολακόπουλος.
«Πρακτικά, υπάρχουν επιπλέον περιορισμοί που έχουν να κάνουν με το εάν υδροδοτείται το νησί. Εάν δηλαδή βρίσκεται κοντά σε περιοχή όπου μπορεί να περάσει αγωγός ή όχι. Ο τρίτος σημαντικός παράγοντας έχει να κάνει με το εαν υπάρχουν αρχαία στη συγκεκριμένη περιοχή. Γίνεται έλεγχος από την αρχαιολογική υπηρεσία, η οποία οφείλει να δώσει απαντήσεις ως προς αυτό το ζήτημα. Αν βρεθεί έστω και ένα αρχαίο, παγώνει κάθε διαδικασία. Πόσω μάλλον σε ένα νησί, στο οποίο θα πρέπει να διεξαχθούν σχετικές έρευνες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Λαμβάνεται μεταξύ άλλων υπόψιν και η απόσταση των υπό ανέγερση εγκαταστάσεων από τη θάλασσα», καταλήγει ο δικηγόρος.
«Θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε. Αυτή τη στιγμή χειρίζομαι την πώληση ενός νησιού στον Αργοσαρωνικό, το οποίο έχει δυνατότητα άμεσης υδροδότησης, λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στην Αττική και δεν βρίσκεται σε παραμεθόριο περιοχή. Ωστόσο το θέμα προσκρούει στο εμπόδιο του χαρακτηρισμού του 70% του νησιού ως δασικής έκτασης. Αυτό σημαίνει ότι ο ενδιαφερόμενος επενδυτής δεν μπορεί να δημιουργήσει ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι δύσκολα γίνεται ο αποχαρακτηρισμός μίας μεγάλης δασικής έκτασης».
Τα υπουργεία που καθορίζουν την πώληση
Μεταξύ των νομικών παραμέτρων που επηρεάζουν αρνητικά, είναι το γεγονός ότι τα περισσότερα νησιά δεν διαθέτουν παραλία, επομένως τίθενται περιορισμοί ως προς τη διαμόρφωση του αιγιαλού. «Για να γίνουν μικρά λιμανάκια, παραλίες ή προβλήτα, δύσκολα μπορεί κανείς να γκρεμίσει βράχους και να ρίξει σκυρόδεμα. Οι διαδικασίες σε αυτή την περίπτωση εκτός από πολυδαίδαλες είναι και χρονοβόρες. Σε κάθε περίπτωση στην αδειοδότηση ενός νησιού εμπλέκονται τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης – σε ό,τι αφορά στα δάση -, καθώς και η γραμματεία Πολιτισμού για τα αρχαία, αλλά και τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, όταν βρίσκεται σε περιοχή όπως η Κως ή υπάρχει αρκετά κοντά στρατιωτική βάση και φυσικά στην περίπτωση κατά την οποία ο υποψήφιος αγοραστής είναι αλλοδαπός». , καταλήγει ο κύριος Νικολακόπουλος.
«Ωστόσο σε περιπτώσεις όπως αυτές των πελατών μου, πέρα από το γεγονός ότι εμπλέκονται πολλοί συνιδιοκτήτες σε ένα νησί, πρέπει να έχουν προβεί όλοι τους σε αποδοχή κληρονομιών, γεγονός που απαιτεί μεγάλη οικονομική δαπάνη, λόγω των υψηλών κομίστρων που ισχύουν για τις κληρονομιές. Πρόκειται για πρακτικά ζητήματα, τα οποία συνήθως παρεμποδίζουν την εξέλιξη της αγοραπωλησίας».
Ο δικηγόρος εξηγεί ότι στην περίπτωση νησιών, τα οποία ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, τα πράγματα είναι λίγο πιο εύκολα ως προς την αξιοποίησή τους. «Είναι γεγονός ότι το ίδιο το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να επισπεύσει αποτελεσματικότερα τις διαδικασίες τριών επιπέδων που προαναφέραμε(αρχαιολογία, άμυνα, δασικά και πολεοδομία). Το γεγονός αυτό μπορεί να καταστήσει άμεσα το κάθε νησί δελεαστικό προϊόν για τον εκάστοτε υποψήφιο αγοραστή, καθότι διευκολύνει τη διαδικασία πώλησής του», καταλήγει.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την Εταιρεία Αξιοποίησης Ακινήτων (ΕΤΑΔ), και συγκεκριμένα με την υπεύθυνη γραφείου τύπου του Οργανισμού, Αναστασία Κορομπόκη, αναφέρθηκε ότι η ΕΤΑΔ δεν έχει καταρτίσει κανένα πλάνο πώλησης νησιών. «Τα όσα κατά καιρούς έχουν ακουστεί περί πώλησης ελληνικών νησιών δεν ισχύουν».
Μετά από όλα αυτά θα αναρωτηθείτε ίσως, πώς κάποιος πολίτης μπορεί να έχει αποκτήσει ένα νησί. Με δεδομένο ότι τα περισσότερα από αυτά είναι αρκετά παλαιές ιδιοκτησίες, κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Κάποιοι εκ των ιδιοκτητών είχαν την οικονομική επιφάνεια να αγοράσουν ένα νησί στην Ελλάδα με σκοπό να δημιουργήσουν το προσωπικό τους καταφύγιο. Κάποιοι άλλοι τα κληρονόμησαν, καθώς πρόκειται ακόμα και για νησιά τα οποία βρίσκονται στην κατοχή των προγόνων τους από την εποχή της τουρκοκρατίας. Πρόκειται για κάποιες μεγάλες οικογένειες, οι οποίες είτε απέκτησαν τα νησιά αυτά τμηματικά, είτε με χρυσόβουλα του εκάστοτε Σουλτάνου. Μεταξύ αυτών και μεγάλες οικογένειες σε γειτονικά νησιά, οι οποίες είχαν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στα μικρά αυτά νησάκια και στην πορεία του χρόνου και απέκτησαν δικαιώματα ιδιοκτησίας, είτε από το κράτος, είτε από τους Τούρκους αξιωματούχους, είτε από την εκκλησία ή άλλες αρχές.
* Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε τα δημόσια και τουριστικά ακίνητα, τα οποία διαχειρίζεται η Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων, όπως αυτά εμφανίζονται στην επίσημη ιστοσελίδων της, μεταξύ των οποίων νησιά αλλά και νησίδες.
ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Το χαρτοφυλάκιο των δημοσίων ακινήτων (ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου) περιλαμβάνει ένα σύνολο εβδομήντα μίας περίπου χιλιάδων περιουσιακών στοιχείων, όπως συνοπτικά ταξινομούνται στον πίνακα που ακολουθεί:
Είδος Ακινήτου
|
Αριθμός
|
Έκταση*
|
Αστικά
|
11.937
|
56.622.815
|
Αγροτικά
|
23.928
|
1.227.927.641
|
Παράκτια
|
2.187
|
161.968.315
|
Γήπεδα
|
7.373
|
127.161.163
|
Νησιά
|
597
|
233.088.958
|
Δάση
|
632
|
556.800.718
|
Αρχαιολογικοί χώροι
|
538
|
6.229.914
|
Οικισμοί
|
209
|
987.769
|
Λοιπά
|
24.058
|
1.057.084.202
|
Σύνολο
|
71.459
|
3.427.871.494
|
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Το χαρτοφυλάκιο τουριστικών ακινήτων περιλαμβάνει ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία χαρακτηρίζονται τόσο από την ιστορική και πολιτιστική τους αξία όσο και από το φυσικό τους κάλλος. Σε αρκετά από αυτά είχαν αναπτυχθεί από τον ΕΟΤ τουριστικές υποδομές, ενώ υπάρχουν και σημαντικής επιφάνειας και προοπτικών ακίνητα, που αποτελούν την κρυμμένη δυναμική του τουριστικού χαρτοφυλακίου της χώρας.
Είδος Ακινήτου
|
Αριθμός
|
Μεγάλες εκτάσεις *
|
27
|
Μαρίνες
|
7
|
Ξενοδοχεία Ξενία
|
31
|
Τουριστικά Περίπτερα
|
26
|
Ιαματικές πηγές
|
20
|
Campings
|
12
|
Χιονοδρομικά κέντρα
|
3
|
Συνοριακοί σταθμοί
|
2
|
Λοιπές εκτάσεις/Αιγιαλοί
|
136
|
Μνημεία
|
2
|
Νησίδες
|
6
|
Σπήλαια
|
1
|
Αρχοντικά
|
4
|
Σύνολο
|
277
|
http://www.newsbeast.gr/
