Προστασία από όλα τα στελέχη του ιού Ένα βήμα πιο κοντά σε ένα καθολικό εμβόλιο για τη γρίπη
Ενώ ο φετινός αντιγριπικός εμβολιασμός έχει ξεκινήσει δειλά-δειλά και στη χώρα μας, με τους ειδικούς να υπενθυμίζουν την αξία του ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, Αμερικανοί ερευνητές έκαναν ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά της γρίπης που θα προστατεύει από όλα τα στελέχη του ιού της εποχικής και πανδημικής γρίπης.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται σήμερα, Παρασκευή, στο επιστημονικό έντυπο Scientific Reports, ομάδα ειδικών από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ υποστηρίζει ότι η πλέον αποτελεσματική τακτική κατά της γρίπης είναι η ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα στοχεύει το στέλεχος μιας πρωτεΐνης η οποία καλύπτει τον ιό της γρίπης, που αποδεικνύει ότι δεν είναι «αλεξίσφαιρο».
Η αιμοσυγκολλητίνη, είναι μια πρωτεΐνη που σκεπάζει εξωτερικά τον ιό της γρίπης και μοιάζει περίπου με λουλούδι. Έχει λοιπόν ένα στέλεχος (όπως ο βλαστός) και μια κεφαλή (όπως τα πέταλα του άνθους). Τα υπάρχοντα εμβόλια στοχεύουν την κεφαλή η οποία ειναι μέρος του ιού που αλλάζει διαρκώς για να μπορεί να παρακάμπτει τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος. Η κεφαλή στηρίζεται στο στέλεχος και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το στέλεχος παραμένει σχετικά ανέπαφο κατά την διαφοροποίηση των στελεχών του ιού. Αν λοιπόν υπάρχει ένα εμβόλιο που να βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθούν συντονισμένα στο στέλεχος του ιού τότε υπάρχουν βάσιμες ελπίδες δημιουργίας ενός εμβολίου που θα παρέχει ευρεία προστασία.
Αλλά εν αντιθέσει με τις ισχύουσες θεωρίες, οι αμερικανοί ερευνητές παρατήρησαν ότι το στέλεχος μπορεί να αλλάξει, όχι εύκολα ή συχνά, όπως η κεφαλή.
Με τη βοήθεια εξελιγμένων λογισμικών κατάφεραν να αναλύσουν τις γενετικές αλληλουχίες των ιών της γρίπης Η1Ν1 που κυκλοφορούν από το 1918. Έτσι εντόπισαν μεταλλάξεις τόσο στην κεφαλή όσο και στο στέλεχος της πρωτεΐνης, αν και η μεταλλαξιμότητα ήταν μεγαλύτερη στην περιοχή της κεφαλής.
Σε εργαστηριακές συνθήκες ταίριαξαν τον ιό Η1Ν1 με ανθρώπινα αντισώματα και προς έκπληξη όλων η επαναλαμβανόμενη έκεθση στα αντισώματα προκάλεσε πολλές μεταλλάξεις στην κεφαλή, καθώς προσπαθούσε να ξεφύγει του ανοσοποιητικού συστήματος. Αλλά προκάλεσε και μερικές τροποποιήσεις στο στέλεχος της αιμοσυγκολλητίνης. Κι αυτό είναι που κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι το στέλεχος μπορεί να μεταλλαχθεί εις ανταπόκριση της πίεσης που δέχεται από το ανοσοποιητικό σύστημα.
«Ένα καθολικό εμβόλιο που θα στοχεύει το στέλεχος θα παρέσει πιο ευρεία προστασία από τα υπάρχοντα», επισημαίνει ο Δρ Ντέιβιντ Τοφαν, συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Τμήμα Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας της έδρας Marie Curran Wilson και Joseph Chamberlain Wilson, του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τα προγράμματα αντιγριπικού εμβολιασμού που εφαρμόζονται σήμερα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι η γρίπη προκαλεί ένα δισεκατομμύριο λοιμώξεις, 3-5 εκατομμύρια περιπτώσεις σοβαρής νόσησης και 300.000 - 500.000 θανάτους, ετησίως.
